Buitrago del Lozoya, stadsmuur en kasteel

Buitrago de Lozoya ligt in het dal van de rivier Lozoya, aan de voet van de col van Somosierra in de Sierra de Guadarrama op 74 km afstand van Madrid. Het ligt op een mooie plek tussen denne-, eiken- en beukenbossen en is het enige dorp in de hele regio Madrid dat nog zijn gehele stadsmuur bewaart.

Oorsprong
De oudste getuigenissen, die gewag maken van Buitrago, dateren uit de eerste eeuw v. Chr. Volgens geschriften van de Romeinse geschiedschrijver Tito Livio werd het veroverd door Cayo Flaminio, een politicus en militair uit de derde eeuw v. Chr. Dat kan echter niet door archeologen bevestigd worden. Ook is er (nog) niets opgegraven wat wijst op aanwezigheid van de mens in de vroege Middeleeuwen of tijdens de Moorse bezetting. Buitrago komt echter duidelijk tevoorschijn in de geschiedenis van de zg. 'Reconquista', in tijden van Alfonso VI (tussen 1083 en 1085).

Een strategische ligging was de reden van een zeer snelle ontwikkeling. In 1096 overhandigde de koning zijn wapen aan de stad, waarop een stier en een steeneik afgebeeld staan. Ook werd een groot gebied afgezet zijnde het Heerschap van Buitrago, met een geheel eigen jurisdictie. In 1368 schonk Hendrik II het Heerschap aan Pedro González de Mendoza. In 1458 werd een nazaat, Iñigo de Mendoza, door Juan II van Castilië benoemd tot Markies van Santillana (>>del Mar, in het huidige Cantabrië).

Diens zoon, Diego Hurtado de Mendoza, tweede Markies van Santillana, werd in 1475 door de koningin Isabel I van Castilië benoemd tot 'Duque del Infantado', een zeer belangrijke geachte eretitel. Buitrago en omringende dorpen zouden in die periode een zg. 'Comunidad de Villa y Tierra' vormen, een gemeenschap die eigen belangen verdedigde tegenover derden en trouw was aan de heren. Het bracht algemene verordeningen in de wereld, die de meeste van het economische en sociale leven van het gebied regelde.  

De stadsmuur
De stadsmuur, die in de elfde eeuw werd aangelegd en nog altijd in zijn totaliteit is te zien, is meer dan 800 meter lang en bestaat uit twee elementen: een lage borstwering en een hoge zuidelijke en zuidwestelijke zijde. De lage borstwering loopt paralel aan de rivier Lozoya. Vanwege de natuurlijke vedediging die het water biedt is de muur hier niet hoger dan 6 meter enniet dikker dan 2 meter. Er zijn ook geen torens, alleen enkele steunberen aan de oostelijke flank.

De zuidelijke en zuiwestelijke zijde van de muur is daarentegen nooit lager dan 9 meter en bereikt bij de 'Torre Albarrana' (de toren) 16 meter. De dikte is hier 3,5 meter. Aangezien dit het meest kwestbare deel van de muur is zijn in de muur diverse defensie-elementen aangebracht, zoals torens, kantelen een uitkijktoren, een slotgracht, enz. Over het algemeen zijn die goed geconserveerd. De muur loopt enkele meters door in de rivier om te voorkomen dat de vijand daar kon binnenkomen.  

Het kasteel
Het kasteel van Buitrago is gebouwd in de vijftiende eeuw naar een typisch Spaans gothische stijl. Het heeft nl. zg. 'mudejar' elementen, duidelijkke invloeden vanuit de bouwstijl van de Moren. Het kasteel heeft zeven torens en een centrale wapenkamer. Het ligt binnen de stadsmuur in de zuidoostelijke hoek en heeft een slotgracht. De torens zijn allen verschillend binnen een pentagonaal plattegrond.

Een poort, gelegen is in een hoek in de voorkant van de muur, is de enige ingang. Het kasteel is gebouwd uit baksteen, kalk en hardsteen. Interessant zijn de gewelven met halve puntbogen en de decoratieve manier waarop de stenen werden geplaatst. In de tijd, dat kastelen comfortabel bewoonbare paleizen werden, was het gepleisterd en had hetbeschilderde houten plafonds. In de Onafhankelijkheidsoorlog tegen Napoleon werd het aanzienlijk beschadigd.  

De 'Villa'
Het plattegrond van Buitrago is nauw verbonden aan de omstandigheden van zijn verleden. Het oudste centrum is de zg. ´Villa´, het ommuurde gedeelte. Aangezien dit een beperkte ruimte had kwamen er al snel twee buitenwijken, één op het zuiden, 'San Juan', en één op het noorden, over de rivier, bekend als 'Andarrío'. Deze structuur, die uit de Middeleeuwen stamt is nu nog steeds.  

De 'Santa María del Castillo' kerk
De 'Iglesia de Santa María del Castillo', gebouwd in de zestiende eeuw, staat centraal in de 'Villa'. Daarnaast is er de kerk van 'San Miguel'. Het ziekenhuis van 'San Salvador', in de vijftiende eeuw gesticht door de Markies van Santillana, en de kerk van 'San Juan' werden tijdens de Spaanse Burgeroorlog (deels) vernietigd. Op de plaats van de laatste is nu de zg. 'Plaze de Picasso' (het Picassoplei), waar het gemeentehuis een klein museum herbergt met de collectie van degene, die ooit zijn barbier en vriend was, Eugenio Arias, bestaande vooral uit grafiek en keramiek.

In de zestiende eeuw kocht de toenmalige Markies van Santillana een landgoed, dat 'El bosque' genoemd werd als jachtgebied. Daar liet hij een residentie bouwen, wat nu 'la Casa del Bosque' genoemd wordt (het huis van het bos). Het bestaat uit een recreatiepaleis en een kapel, beiden met een duidelijke Italiaanse renaissance stijl, beïnvloed door de 'Villa Rotonda' in Vicenza van Andrea Palladio (1508-1580).

 >>Zie fotos van Buitrago de Lozoya op het Spanje foto blog.